Dự án Mô hình cung ứng dịch vụ nông nghiệp (SDM) cho sản xuất cà phê bền vững xã Ea Hiao giúp người dân thay đổi cách nghĩ, cách làm trong sản xuất bền vững
Ea H’Leo là địa phương có điều kiện tự nhiên khí hậu thổ nhưỡng phù hợp với nhiều loại cây trồng, trong đó cây cà phê, hồ tiêu, macca, sầu riêng…, được xem là những cây trồng chủ lực mang lại giá trị kinh tế cao cho người nông dân. Năm 2020 với sự hỗ trợ của tổ chức IDH, công ty JDE, thông qua công ty Intimex Buôn Ma Thuột, triển khai Dự án SDM tại xã Ea Hiao, với quy mô 4.360ha/3.633 nông hộ tham gia.
Đến hết năm 2022, Dự án đã Hỗ trợ thành lập 2 HTX nông nghiệp bền vững (HTX Nông nghiệp bền vững Đại Thắng và HTX Nông nghiệp bền vững Trọng Phú) và hai đội dịch vụ nông nghiệp thuộc hai HTX. Hỗ trợ 02 mô hình chế biến cà phê chất lượng cao/cà phê đặc sản. Đội dịch vụ đã đi vào hoạt động và cung cấp các dịch vụ: Kết nối đơn vị cung ứng đầu vào, vận chuyển hàng hóa/nông sản, cắt cỏ, băm cành..., cho các thành viên HTX và các hộ dân trong vùng dự án. Hỗ trợ một phần kinh phí cây giống cà phê tái canh và cây trồng xen với tổng diện tích khoảng 100 ha. Hỗ trợ lắp đặt 05 mô hình tưới nước tiết kiệm và 150 đồng hồ đo nước quản lý, kiểm soát nước tưới hiệu quả. Đào tạo tập huấn, nâng cao năng lực: 100% nông dân trong vùng dự án (3.633 hộ) với các chủ đề: Quản lý dinh dưỡng đất, quản lý nước, kỹ thuật tái canh, kỹ thuật trồng xen canh, thực hành nông nghiệp tốt/GAP/IPM và an toàn lao động, bình đẳng giới, lao động trẻ em, và khuyến khích phụ nữ tham gia vào các lớp tập huấn sản xuất bền vững từ dự án (trong 3 năm có 11.187 lượt người dân tham gia tập huấn, trong đó có 27% lượt phụ nữ tham gia); Tổ chức cho 3.450 lượt nông dân tham quan học tập và chia sẻ kinh nghiệm qua các mô hình thành công trong ứng dụng khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất; Mô hình tổ chức sản xuất bền vững; Quy trình chế biến cà phê đặc sản, chế biến cà phê chất lượng cao.
Đặc biệt Dự án đã giúp bà con nông dân thay đổi cách nghĩ, cách làm theo truyền thống, “Từ làm sạch cỏ sang để cỏ/quản lý cỏ dại, giúp chống sói mòn đất, giữ độ ẩm đất, giảm nước tưới” mà điển hình là hộ anh Vũ Văn Dần tại thôn 8B xã Ea Hiao, anh Dần có 6,5 ha cà phê trồng năm 2000; Sau khi tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật canh tác cà phê bền vững từ Dự án, anh Dần đã áp dụng những kiến thức học được vào vườn cà phê của gia đình, mang lại kết quả rất tốt giúp giảm chi phí nước tưới, giảm phân bón và sức khỏe vườn cây được cải thiện; anh Dần chia sẻ “Trước đây bà con nông dân chúng tôi quan niệm và cho rằng không làm sạch cỏ thì cỏ sẽ ăn/cạnh tranh dinh dưỡng/phân bón của cây cà phê", theo anh Dần “Quản lý thảm phủ/quản lý cỏ dại sẽ giúp bảo vệ đất không bị rửa trôi, sói mòn trong mùa mưa; Dữ ẩm trong mùa khô hạn, giúp giảm đáng kể lượng nước tưới; Mỗi đợt cắt cỏ sẽ để lại một lượng lớn hữu cơ cho đất, giúp hệ vi sinh vật đất phát triển đặc biệt là các chủng vi sinh vật có lợi; giúp cây trồng phát triển khỏe hơn, giảm sử dụng thuốc BVTV”. Từ khi áp dụng biện pháp quản lý cỏ dại/quản lý thảm phủ, gia đình anh Dần đã tiết kiệm được từ 25-30% chi phí, từ giảm nước tưới, phân bón và thuốc BVTV hàng năm.
Anh Dần dùng máy cắt cỏ để quản lý cỏ dại, thay cho sử dụng thuốc diệt cỏ
Anh Dần mong muốn Chương trình cần được giới thiệu rộng rãi hơn nữa, không chỉ dừng lại trên địa bàn xã Ea Hiao, mà cần được giới thiệu rộng ra các xã khác trên địa bàn huyện, để bà con nông dân biết đến và áp dụng vào sản xuất giúp giảm chi phí sản xuất và bảo vệ môi trường.
Anh Dần sử dụng máy băm cành cắt nhỏ cành và lá cây tạo thảm phủ đất, giữ độ ẩm đất
Việc triển khai Dự án/Chương trình cà phê cảnh quan bền bền vững, không chỉ giúp thay đổi thói quen/tập quán canh tác lâu nay của bà con nông dân, giúp ổn định năng suất, giảm chi phí, cải thiện chất lượng sản phẩm nâng vị thế/thương hiệu sản phẩm nông sản của Việt Nam.
Tấn Thành-Văn phòng HĐND và UBND huyện Ea H'Leo
